Diz Kireçlenmesi Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Eklemlerde en sık görülen kronik rahatsızlıklardan biri olan kireçlenmeye dejeneratif eklem hastalığı, dejeneratif artrit ya da osteoartrit (OA) de denmektedir. Yaşın ilerlemesiyle daha sık görülen kireçlenme en çok diz, kalça, bel, boyun ve parmaklarda kendini gösterir. Diz kireçlenmesi en sık görülen kireçlenme çeşitlerinden biridir.
Yaşın ilerlemesiyle birlikte diz ekleminde eklem kayganlığı azalmaya ve kıkırdak yapısı bozulmaya başlar. Dizlerde kireçlenmeye neden olan problem eklemlerde ağrıya, hareket kısıtlılığına, esneklik kaybına, çıtırtı tarzında seslere ve kemik çıkıntılarına neden olarak yaşam kalitesini olumsuz şekilde etkilemektedir. Özelikle çömelme hareketlerinde ve merdiven kullanımında şiddetli diz ağırları görülmektedir. Uzun süre devam eden diz ağrılarında mutlaka uzman bir ortopedi uzmanına başvurulmalıdır.
Diz Kireçlenmesi Belirtileri Nelerdir?
Diz kireçlenmesi spor faaliyetleri sırasında ya da geceleri artan ağrılar, bacaklarda içe doğru eğilme ve hareketlerde kısıtlanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Yavaş seyreden bir hastalık olması nedeniyle hasta tarafından göz ardı edilen bir durumdur. Diz kireçlenmesi, özellikle ileri yaş grubunu tehdit etmektedir. Hareket kabiliyetini azaltmasının yanı sıra şiddetli ağrılara da yol açmaktadır. Diz kireçlenmesinin pek çok farklı belirtisi olabilir. Bunlar;
- Dizde ağrı,
- hareket kısıtlılığı,
- dizlerde deformite (O şeklini almış bacak),
- hareket esnasında dizden ses gelmesi,
- merdiven inip çıkarken ağrının artması,
- esneklikte azalma,
- eklemde sertlik ve şişme,
- dizin bükülmesinde ve tam olarak açılmasında güçlük çekme.
Diz Kireçlenmesinin Nedenleri
Diz kireçlenmesinin pek çok farklı nedeni olsa da en çok 50’li yaşlardan itibaren yaşlanma ile birlikte görülmektedir. Kadınlarda erkeklere göre diz kireçlenmesi daha sık görülüyor.
Diz kireçlenmesi, eklem çevresinde bulunan kıkırdağın aşınması ya da yıpranmasına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Diz ekleminin üzerine binen yük diz kireçlenmesini hızlandıran en önemli etkenlerden biridir. Aynı zamanda spor ya da kaza nedeniyle diz ekleminde oluşan travmalar da diz kireçlenmesinin en büyük nedenlerinden biridir. Genel anlamda diz kireçlenmesinin nedenleri şöyledir;
- Yaşlanma,
- Romatizmal hastalıklar,
- Enfeksiyon,
- İnflamatuar hastalıklar (lupus, gut vb.),
- Hemofili,
- Fazla kilolu olmak,
- Spor ya da kaza travmaları,
- Diz eklemi üzerine travma yapan mesleklerde çalışmak.
Diz Kireçlenmesinin Tanısı Nasıl Konur?
Diz kireçlenmesi tanısı öncelikle hastanın fiziki muayenesinde konur. Dizde hassasiyet olmasının yanı sıra çekilen grafilerde diz eklem aralığında kıkırdak kaybına bağlı daralma, bozuk eklem yüzeyi, kemikte sivrileşme görülmesiye diz kireçlenmesi tanısı konur.
Diz Kireçlenmesi Tedavisi
Diz kireçlenmesi erken fark edildiğinde çok kolay bir şekilde tedavi edilmektedir. Diz kireçlenmesi tedavisi hastanın yaşına, beklentilerine, şikayetlerinin ciddiyetine, kireçlenmenin nedenine ve derecesine göre değişmektedir. Diz kireçlenmesinin iki farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bunlar;
Cerrahi ve cerrahi olmayan yöntemler olarak sıralanabilir.
Cerrahi Olmayan Tedavi Yöntemleri
Diz kireçlenmesinin cerrahi olmayan tedavi yöntemlerinin başında yaşam tarzını değiştirmek gelmektedir. Hareketsiz yaşam biçiminden kurtulmak, fazla kiloları vermek ve düzenli beslenmek önemlidir.
Diz kireçlenmesinde kas gücü ve eklem esnekliğini korumak önemli bir tedavi şeklidir. Kasların kuvvetli olması kıkırdağa ve kemiğe binen yükü azaltmaktadır. Diz eklemindeki esneklik de kemiğe binen yükü azaltır. Fizik tedavi, pilates gibi egzersizler etkili olabilir.
Diz Kireçlenmesinde İlaç Kullanımı
Diz kireçlenmesi tedavisinde bazı ilaç ve alternatif tedavilerden de destek alınabilir. Ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar ile yaşam kalitesini yükseltmek mümkündür. İlaçların yetmediği durumlarda ise eklem içi enjeksiyonlar gündeme gelmektedir. Bunların ağrı kontrolünde faydası olmaktadır.
Diz Kireçlenmesinde Ameliyat Yöntemleri
Diz kireçlenmesinde cerrahi olmayan tedavi yöntemler denenmiş ve fayda sağlanamamışsa tedavide cerrahi yöntem kaçınılmazdır. Bu aşamada ağrının eğer yırtılmış ve parçalanmış menüsküs dokusunun eklem aralığında sıkışmasından kaynaklandığı düşünülüyorsa artroskopik tedavi gündeme gelebilir. Bu tedavi eklemdeki kireçlenmeyi ortadan kaldırmaz ancak hastanın ağrısına yönelik fayda sağlayabilir.
Ağrının günlük yaşantıyı etkilemesi ve gece ağrılarının da ortaya çıkmış olması durumunda hastanın yaşı da dikkate alınarak total diz protezi ameliyatı gündeme gelir. Bu yöntemde problemli kıkırdak tamamen uzaklaştırılır. Uzaklaştırılan kıkırdak yerine tamamen metalden yapılmış protez kullanılır. Protez ile hareketli, ağrısız normalle hemen hemen aynı sayılabilen bir eklem elde edilebilir. Ortopedi ve Travmatoloji uzmanınız ile yapacağınız görüşmede diz kireçlenmesi için hangi tedavi seçeneğinin sizler için iyi olduğuna karar verilmeli, ardından da düşen yaşam kalitenizi yükseltmek için, vakit kaybetmeden harekete geçilmelidir.