Total Diz Protezi
Total diz protezi, ileri derecede bozulmuş dizlerde ağrının giderilmesi ve hareket fonksiyonlarının geri kazanılmasında etkili bir tedavi yöntemidir. Total diz protezi ameliyatı aşınmış olan eklem yüzeyinin, metal ve polietilenden yapılan eklem hareketi için hazırlanmış, yapay parçalar ile dizi kaplayarak yeni bir eklem oluşturulması işlemidir. Günümüzde çok başarılı bir tedavi yöntemidir. Total diz protezi ameliyatının başarılı sonuçları hastaların yaşam kalitesini artırmaktadır.
Total diz protezi istirahat, ilaçlar, fizik tedavi yöntemleri, eklem içi enjeksiyonlar ve değnek kullanımından fayda görmemiş, diz ağrıları çeken, günlük faaliyetlerini yerine getirmede güçlük yaşayan, gece ağrıları olan kişiler için uygundur. Total diz protezi genellikle 60-80 yaş aralığındaki kişilere uygulanmaktadır. Ancak romatoid artrit ve osteonekroz gibi hastalık çeken kişiler için daha erken yaşlarda da yapılabilir.
Total Diz Protezi Kimler İçin Uygundur?
Total diz protezi ameliyatı gerektirebilecek durumlar şunlardır:
• Yürüme, merdiven inip çıkma, koltuğa oturup kalkma gibi gündelik hareketleri engelleyen şiddetli diz ağrısı.
• Akşam ya da gündüz vakti dinlenirken orta derecede ya da şiddetli diz ağrısı.
• Kronik diz yangısı ve dinlendirme ya da ilaçla geçmeyen şişlik.
• Diz deformitesi: Dizin içe ya da dışa doğru şekil değiştirmesi
• Diz sertleşmesi: Diz kırmada ve gergin tutmakta sıkıntı yaşamak.
• Anti-enflamatuar ilaçların ağrı kesmemesi. Aspirin ve bazı ilaçlar artritin ilk aşamalarında etkili olmakla birlikte; şiddetli artrit ağrısı çeken hastalarda etki göstermeyebilir.
• Ağrı kesici ilaçların bünyede bazı sorular yaratması ya da bunlara bağlı bir takım komplikasyonlar gelişmesi.
• Kortizon iğnesi, fizik tedavi ya da bir takım cerrahi yöntemler gibi tedavilerin işe yaramaması.
Total Diz Protezi Nasıl Yapılır?
Total diz protezi için öncelikle hastaya anestezi yapıldıktan sonra dizin ön tarafından bir kesi açılarak diz eklemine ulaşılır. Diz eklemini oluşturan femur, tibia ve patella kemiklerinin birbirine temasının yol açtığı aşınmış kıkırdak dokusu, ince bir kemik tabakası ile kesilir. Ardından kesilen bu tabaka, çıkartılır. Tüm bu işlemler tamamlandıktan sonra uygun boyutlarda seçilen protez parçaları, kemik yüzeyine yerleştirilir. Eklem yüzeyleri metal ve polietilenden yapılmış parçalarla sarılır.
1-2 saat süren ameliyat sonrasında ağrı kontrolü için belden yerleştirilen ya da damar yoluyla enjekte edilen ağrı pompaları kullanılır. Hasta ertesi gün diz üzerine yük vererek yürüyebilir. Hastanın taburcu edilebilmesi için ameliyat sonrası oda ve koridor içinde rahat yürüyebilmesi gerekmektedir. Aksi halde taburcu işlemi biraz gecikebilir. Bu süre 3-7 gün arasında değişkenlik göstermektedir.
Total Diz Protezinin Ömrü Ne Kadardır?
Diz protezinde kullanılan metal ve polietilen parçalar, zamanla sürtünmeye bağlı olarak aşınabilir. Bu aşınmalar gözle görünemeyecek kadar küçük olsa da vücudun bu aşınmalara verdiği tepki değişkenlik göstermektedir. Bu tepkilerden biri de diz protezi parçaları tutunduğu kemikten sıyrılarak gevşemesidir.
Çoğunlukla total diz protezinin ömrü 15-20 yıla kadar uzanmaktadır. Gevşeyen diz protezleri, ikinci bir ameliyat gerektirebilir. İkinci bir ameliyatta gevşeyen protezler çıkartılarak yerine yenileri yerleştirilir. Ancak ikinci ameliyatın ömrü ilk ameliyata göre biraz daha kısadır.
Diz protezi olan kişilerin; aşınma, gevşeme gibi durumlarda erken tanı koymak amacıyla en ufak bir problemde bile doktora görünmesi gerekmektedir.
Total Diz Protezi Sonrası Olası Komplikasyonlar
Diz protezi ameliyatından sonra çok düşükte olsa bazı komplikasyonlar görülebilir. Bunlardan biri bacaktaki kan akımının yavaşlamasına paralel olarak toplardamarda pıhtı oluşmasıdır. Bu durumu engellemek için ameliyat sonrası kan sulandırıcı ilaçlar kullanılması tavsiye edilmektedir. Ameliyat sonrası uzun süre hareketsiz kalmak riski arttırmaktadır. Bu nedenle ne kadar erken diz hareketi ve yürüyüşlere başlanırsa; ameliyat başarısı o kadar artmaktadır.
Total Diz Protezi Sonrası İltihaplanma Görülür mü?
Diz protezi sonrasında yüzde 0.1 ile yüzde 2 arasında protez iltihaplanması görülebilir. Bu durumun önüne geçmek için operasyon öncesi ve sonrasında koruyucu antibiyotik tedavisi yapılmaktadır.