Rotator Manşet Yırtığı (Omuzda Kas Yırtığı)
Omuz eklemini sabitlemek ve hareket ettirmek için beraber çalışan kas ve tendon grubuna Rotator cuff, rotator manşet, bir diğer adıyla da döndürücü kılıf denir. Kürek kemiğini üst kola bağlayan kaslardan meydana gelir.
Burada yer alan tendonlar, omuz eklemini sabitlemeye ve hareket ettirmeye yardım eder. Omuz ağrılarına birçok neden yol açabilir. Fakat bu kas ve tendon grubundaki hasarlar akla ilk gelen nedenlerin arasında yer alır. Sıkça yırtılan kas, kolu yana doğru kaldırmamızı ve arkaya döndürmemizi sağlayan M.Supraspinatus kasıdır.
Rotator Manşet Yırtığı Nasıl Oluşur?
Rotator manşet yırtığı, darbe, kaza düşme gibi akut bir yaralanma sonucu oluşabileceği gibi, yıpranmaya bağlı kronik bir nedenle de oluşabilir. Ağır sporlar nedeniyle zorlayıcı bir hareket de bu yırtığa neden olabilir. Özellikle 40 yaş üzerinde kürek kemiğinin önünde yer alan akromion adlı kemik çıkıntının altında tendonun sıkışması sonrası oluştuğu düşünülmektedir. Öncelikle omuzdan kola yayılan ağrı meydana gelir. Kolun başın üzerine kaldırıldığı hareketlerde ağrı görülebilir. Etkilenen taraf üzerine yatıldığında, ağrı şiddetlenebilir. Kolda güçsüzlük görülür, saç taranması ve sırt kaşınması gibi aktiviteleri yapmada zorluk çekilebilir. Muayene testleri ile beraber teşhisi konulabilir. Aynı zamanda kesin bir sonuca ulaşmak röntgen ve MRG istenebilir.
Rotator Manşet Yırtığı Oluşma Nedenleri
Omuzda rotator manşet yırtığının oluşmasına neden olan bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Bunlar;
• Tekrarlayıcı baş üzeri hareketler. (Fırlatma sporları, tavan boyama gibi)
• Sert bir şekilde düşme
• Yaşlanmaya bağlı dejenerasyon
• Rotator maşetin bulunduğu aralıkta daralma
• Rotator manşetin akromion denilen çıkıntının altındaki yüzey tarafından zedelenmesi
Rotator Manşet Yırtığı Belirtileri Nelerdir?
Rotator Cuff Yırtığının belirtileri arasında; hassas ve zayıf bir omuz, kol ve omuzlardaki ağrı, omuzu hareket kısıtlılığı, arkaya ulaşmakta zorluk yer alır. İlk olarak omuzdan kola yayılan bir ağrı yaşanır. Kolun başın üzerine kaldırıldığı hareketlerde de ağrı meydana gelebilir. Buna göre rotator manşet yırtığının belirgin belirtileri şöyledir;
• Sürekli ve tekrarlayıcı nitelikte ağrı
• Güçsüzlük
• Omuz hareketlerinde kısıtlılık
Rotator Manşet Yırtığı Tanısı Nasıl Konur?
Yukarıda saydığımız belirtiler görülmeye başlandıysa en kısa zamanda uzman bir hekime başvurulmalıdır. Omuz ile ilgili genel öykünüz ve ayrıntılı fiziki muayene ile büyük ölçüde tanı konur. Röntgen incelemesi kemik kaynaklı bulguların tespitinde yararlıdır. Ancak rotator manşetin direkt izlenebildiği MR gibi tetkikler genellikle kesin tanı ve tedavinin planlanması için gereklidir.
Rotator manşet yırtıkları parsiyel (tam olmayan) veya tam yırtık biçiminde olabilir. Tendonun bütün kalınlığında olmayan parsiyel yırtıklar cerrahi olmayan tedaviye iyi yanıt verirler. Cerrahi dışı tedaviye yanıt vermeyen parsiyel yırtıklar ve tam yırtıklarda cerrahi tedavi gerekir.
Rotator Manşet Yırtığı Tedavisi
Eğer omuzda tam bir yırtık yoksa ve bu yırtılma aşırı kullanım nedeniyle oluşmuşsa dinlenme önerilebilir. Rotator manşet yırtığı nedeniyle oluşan ağrılar için ağrı ve ödem giderici ilaçlar verilebilir. Omuz eklemini kuvvetlendirme ve esnetme egzersizleri de önemlidir.
Tam bir rotator manşet yırtığı durumunda ise kapalı bir cerrahi tedavi yöntemi olan artroskopik ile tedavi edilir. Artroskopi omuzda açılan 3-4 delikten kapalı yöntemle gerçekleştirilir. Kısmi yırtıklarda debridman denilen yırtık uçlarının temizlenmesi, kılıf içinde tendon yırtıklarının dikimi, kemiğe yakın ayrışma ve yırtıklarda kılıfın özel çapa tarzı tespit materyalleriyle kemiğe tutturulması ile uygulanır. Bütün bu uygulamalar artroskopik ameliyatıyla gerçekleştirilir. Ameliyatın ardından hastalar ertesi gün taburcu olabilirler.Yapılan uygulamaya göre, kol askısı 2 ile 6 hafta takılabilir. Egzersizlere ise, ameliyattan 1 hafta sonra başlanılabilir.
Rotator Manşet Yırtığı Sonrası
Tüm omuz hastalıklarında olduğu gibi rotator manşet yaralanmaları ardından normal fonksiyonlara dönüş biraz zaman alabilir. Cerrahi tedaviler sonrası bu zaman 3-6 ay olabilir. Temel prensip eklem hareketlerini arttırıcı ve kas gücünü geliştirici egzersizlerin düzenli ve uzman kişiler gözleminde yapılmasıdır.
Hekimin önereceği egzersiz programına uymak en az operasyon kadar önemlidir. Zira cerrahi tedavi sonrası erken rehabilitasyon, kalıcı sertlik veya hareket kaybı olasılığını azaltır. Uzman bir cerrah tarafından uygulanan tedavi ve sonrasında alınan fizyoterapi ile çok yüksek oranlarda başarı elde edilmektedir.